Skip to main content

Doel van de website

Het Archief van Nederlandse Plaatjes Albums (ANPA) is opgezet om onderzoek te kunnen doen naar de geschiedenis van de plaatjesalbums die door Nederlandse bedrijven als promotieartikel zijn uitgegeven. In geen enkel ander land heeft het plaatjesalbum zo'n grote diversiteit en kwaliteit gekend als in Nederland. Dat onderzoek dient niet alleen een wetenschappelijk doel. Ik wil daarmee ook bereiken dat het plaatjesalbum meer bekendheid krijgt, waardoor voorkomen wordt dat veel zeldzame boeken verloren gaan.

Een bijproduct van het onderzoek is de gedetailleerde geïllustreerde catalogus van de belangrijkste albums van de periode 1882 – 1965. De catalogus is nu op deze website vrij toegankelijk gemaakt voor iedere belangstellende. Hierin kan men vinden welke albums een bepaald bedrijf heeft uitgegeven, aan welke albums een bepaalde kunstenaar of schrijver heeft gewerkt en welke albums er zijn over een bepaald onderwerp.
Voor verzamelaars bevat de catalogus ook veel informatie over verdergaande vragen, zoals: welke verschillende drukken zijn er van een bepaald album; waar moet ik op letten om te zien of een album helemaal origineel is; ontbreken er geen bladen; hoe kan ik de plaatjes herkennen en de plaatjes van verschillende albums uit elkaar houden.

De catalogus is beperkt tot "unieke" albums, dat wil zeggen de albums die speciaal door of voor één bedrijf gemaakt zijn. De zogenaamde "reclamealbums" die door grote aantallen bedrijven zijn uitgegeven vaak met de eigen bedrijfsnaam erop, zijn hierin in principe niet opgenomen. (Dit zijn slechts 34 verschillende albums, die in het totaal door circa 570 bedrijven zijn verspreid.) Er zijn echter een paar uitzonderingen van reclamealbums die redelijk uniek zijn en zó bijzonder dat het opnemen in de catalogus de moeite waard was. En bij bedrijven die zowel eigen albums als reclamealbums uitgegeven hebben worden in de lijst van plaatjesalbums nu ook de reclamealbums genoemd. Op veler verzoek is per september 2018 een optie "Overige albums" opgenomen, waarin o.a. lijsten van reclamealbums te vinden zijn.
Verder zijn er een groot aantal naamloze en tekstloze insteekalbums uit de periode 1900 – 1914 voor willekeurige plaatjesseries (meestal Duitse "Automatenbilder") waarvan er slechts enkele als voorbeeld in deze catalogus zijn opgenomen. Ook hiervan zal binnenkort ook een lijst opgenomen worden onder de titel Chromo-albums.
In principe bevat deze catalogus alleen albums met verzamelplaatjes die door bedrijven gratis bij hun producten verstrekt werden. Commerciële uitgaven waarvoor de plaatjes gekocht moesten worden horen hier niet bij. Er zijn enkele uitzonderingen opgenomen, van populaire albums met koopplaatjes waarvan vaak gedacht wordt dat het wel promotie-uitgaven waren. In de beschijving van de albums is dat aangegeven. Ook van de commerciële albums zal t.z.t. een volledige overzichtslijst opgenomen worden.

Naast deze catalogus zijn er gedetailleerde lijsten met informatie over de bedrijven, over de auteurs, en over de illustratoren. Deze lijsten en de lijst van alle drukkers die albums gemaakt hebben voor zover bekend, worden mogelijk op andere wijze beschikbaar gemaakt.

Deze catalogus is niet volledig. Er ontbreken nog beschrijvingen van een aantal bekende albums omdat ik die albums niet beschikbaar heb. Die worden nog toegevoegd zodra ik er wel over kan beschikken. Verder zullen er ongetwijfeld nog albums ontbreken omdat ik ze niet ken. Alle informatie daarover en alle overige relevante informatie – zoals bijvoorbeeld van bonnen, aanbiedingsbrieven, correspondentie met bedrijven etc. – en mogelijke correcties die de catalogus kunnen verbeteren zijn welkom. Neem daarvoor s.v.p. contact op via de e-mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..